معرفی کتاب زنان اهل قلم:
اینجانب به عنوان کسی که حدود بیست سال است در ترکیه به عنوان نویسنده، مترجم، مدرس و پژوهشگر ادبی فعالیت دارم همواره با ادبیات ترک که رشته تحصیلی بنده نیز می باشد از نزدیک آشنا شده و فرصت مطالعه نمونه های زیبای آن را داشته ام.  از این رو ضمن علاقه ویژه ای که همواره به ادبیات زنان داشته ام با انگیزه معرفی زنان اهل قلم در ادبیات ترک و تقدیم آن به جامعه ادبی ایران و خواننده های فارسی زبان با نهایت سرافرازی به ترجمه این اثراقدام نمودم.

واقعیت این است که مجادلات زنان طی قرون و اعصار متمادی در فرهنگ‌های گوناگون در جهت گذر از یوغ بردگی و کسب هویت فردی تا به امروز تداوم و استمرار داشته است. در این راستا نه تنها در زمینه های ادبی بلکه در سایر عرصه ها همچون فلسفه، موسیقی، نقاشی، معماری، مجسمه سازی نیز اعلام هویت و موجودیت زن کاری بس دشوار بوده و حتی می‌توان گفت که نام زن در آنها تقریبا وجود نداشته است. حتی در فرهنگ "الهه مادر" که در عصر هله نیستیک ها رایج بود، زنان مقدس علیرغم وجود نظام دموکراتیک در آن عصر هیچگاه نتوانستند از موقعیت درجه دومی در اجتماع رهایی یابند.

امروزه حتی در جوامع متمدن نیز آثار همین تلقی را می‌توان مشاهده نمود. در دنیای هنر و ادب ترک نیز زن در اعلام موجودیت خود موقعيتی متفاوت با دیگر کشورهای جهان نداشته است. زنان در حیطه شعر و شاعری به گونه ای ریشه دار در گذشته و با تداومی وابسته به سنت نتوانسته اند احساسات خاص خود را آنگونه که باید و شاید به منصه ظهور برسانند، گذشته ای که در آنها نام زنان به عنوان شاعر و نویسنده به ندرت مطرح می‌شد.  البته یکی از دلایل این امر شاید این بوده که آنان اساسا دغدغه ای در مورد مطرح کردن خود نداشته اند. اما یک دلیل دیگر که منطقی تر و مستدل تر به نظر می رسد نیز این است که آنان به دلیل حاکم بودن فضاى اجتماعی و فرهنگی دگم و پرتعصب بر حیطه ادبیات، از مطرح کردن نام خود امتناع می ورزیده اند. اگر الگوهای رفتاری تحمیل شده بر زنان در فرهنگ سنتی شرق - که در آن دوران حتی در غرب نیز وضعیت چندان متفاوتی وجود نداشت - را مورد توجه و ارزیابی قرار دهیم به جرأت می توانیم اذعان کنیم که به احتمال قریب به یقین، بخش عمده‌ای از مولفان و چهره هایی که در تاریخ ادبیات از آنان تحت عنوان "لا ادری/گمنام" باید شده، از زنان تشکیل یافته است. حتی بعضی از شاعران زن با الگوگیری از همکاران مرد خود و در پیش گرفتن اسلوب های مردانه به سرودن شعر پرداختند .همین این مسئله نیز سبب دور شدن آنان از به وجود آوردن  اسلوب های زنانه گردید. به نظر می‌رسد پشت این مسئله نیز نگرانی زنان شاعر از مورد قبول قرار نگرفتن در فضای حاکم بر شعر و ادبیات نهفته است.

زنان در سیر جریانات تاریخی به همان میزان که در جهت کسب حقوق اجتماعی خود تلاش نمودند در حیطه هنر و ادبیات نیز همچون دیگر عرصه های حیات سعی در ارائه موجودیت و هویت خود داشته اند. ازاین رو سرایندگی و نویسندگی در طول تاریخ یکی از مهم ترین ابزار مجادلات زنان در جهت اعلام موجودیت خود بوده است.

این امر همان گونه که در مورد هر جامعه ای به ویژه جوامع غربی صادق است در تاریخ نوین ترکیه نیز - که نهضت تنظیمات آغازگر آن بود - دارای ساختار مشابهی می باشد.

زنان ادیب و هنرمند که با وجود اندک بودن تعدادشان آثار ارزنده ای در هر یک از انواع و سبک های صنعت شعری و شاخه های مختلف ادبی ارائه نمودند رفته رفته در محافل ادبی مطرح گردیدند. لیکن اوج شکوفایی قلم زنان در ادبیات ترک از حیث کیفیت و کمیت در دوره تنظیمات تحقق پذیرفت.

اين نهضت بزرگ به سوی غرب گرایی، بیش از هر چیز در حیطه ادبیات تأثیر گذار گردید و همزمان با ورود سبک‌های ادبی جدید به ادبیات ترک زمینه های مطرح شدن شعرا و نویسندگان زن نیز در طیف بسیار گسترده ای فراهم گردید و همراه با تحولات فرهنگی عظیمی که به دنبال استقرار جمهوریت به وقوع پیوست این روند نیز به صورتی فزاینده تداوم یافت. اکنون زنان اهل قلم درادبیات ترک در نقطه ای قرار دارند که با اثبات هویت خود در این عرصه قادرند بدون هیچ گونه نقصانی همگام با مردان حرکت نمایند.

معرفی تعدادی از زنان اهل قلم ترکیه که دارای جایگاه بسیار ارزشمندی در عرصه شعر و ادبیات ترک هستند به ادبيات فارسی،  محافل ادبی ایران و خوانندگان فارسی زبان مایه خرسندی و مسرت اینجانب  و دوست نویسنده عزیز و ارجمندم خانم دکتر نسرین قراچه می باشد که تسوید حاضر به عنوان اثری شایان توجه با محتوایی پربار و نه چندان حجیم حاصل کوشش‌هاى ارزنده ایشان در راستای خدمات فرهنگی، علمی و ادبی می باشد.

با آرزوی تداوم مبادلات فرهنگی مشابه درابعادی وسیع میان دو کشور دوست و برادر، ترکیه و ایران…

معرفی رمان دنیایی سرشار از گیلاس:

اگر می خواهید روستای "قبالی" در حومه قصبه "رشادیه"  یا هر کدام از روستاهای دیگر آناتولی را از دریچه چشم یک کودک مشاهده کنید و آنچه را که در قلب یک کودک روستایی می‌گذرد دریابید "دنیایی لبریز از گیلاس" را بخوانید. در این اثر که نخستین و تنها رمان نویسنده مرحوم، شکری قراچه / شوکرو کاراجا و یکی از رمان های ارزشمند در ادبیات ترک می باشد، از دریچه چشم یک پسر بچه روستایی با تاریخ و روحیات مردم حاشیه نشین روستاهای آناتولی، تنگناهای زندگی در روستاها و شهرستان های دور افتاده و نیز تاثیرات روحی و روانی مسائل خرافی رایج در جوامع سنتی و خرافه پرست آشنا می شویم. تا بدانجا که تلقین و تزریق آن خرافات در ذهن این پسر بچه در نهایت به فرو رفتن او در دنیای  توهمات می‌انجامد.

"دنیایی لبریز از گیلاس" همچنین بیانگر فرصت طلبی ها و پشت هم اندازی های انسان های جاهل و خرده پاست. در روستایی لبریز از گیلاس که اهالی آن حتی از دسترسی به آب آشامیدنی محرومند عده ای در جهت تلاش برای نصب کردن یا نکردن تندیس آتاتورک در تنها مدرسه روستا با یکدیگر به مجادله می پردازند.

ضمن ابراز خوشوقتی از ترجمه این اثر ارزشمند و تقدیم آن به خوانندگان عزیز فارسی زبان، شایان ذکر است که "دنیایی لبریز از گیلاس" به لحاظ درونمایه در حوزه پژوهش های ادبی و در شاخه ادبیات مقایسه ای می‌تواند با "اندوه بلژیک" نوشته نویسنده معروف بلژیکی، هوگو کلاوس و "طبل حلبی" نوشته گونتر گراس مورد مقایسه ساختاری قرار گیرد.

 

                                                                                                                 سلماز احمدزاده