در این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی رویکرد شناختی از رشد انسان در مسیر راه توسعه و تعالی پرداخته شد. مفهوم تکامل و تعالی و امکان دستیابی به مراتب کمال در مورد آن دسته از موجوداتی کاربرد دارد که از استعداد برخوردارند. نوع انسان نیز در کنار بسیاری دیگر از موجودات خلقت، ذیل اصلی حرکت و قوانین آن قرار می‌گیرد. انسان به مثابه موجودی برخوردار از حرکت اختیاری، با مسائل گوناگونی در زمینه تعیین ملاک کمال نوع خود و مراتب آن و نیز ارزش‌های اصالی مربوط به این حوزه مواجه است. از طرفی، در نیای پیشرفته صنعتی از میان سه عامل ثروت‌آور شامل منابع طبیعی، منابع فیزیکی و منابع انسانی، بیشترین توجه، بهره‌دهی و سودآوری را، منابع انسانی نصیب خود کرده است؛ دانشمندان معتقدند که انسان محور توسعه است و توجه به انسان و بررسی رشد انسان در مسیر راه توسعه و تعالی موجب افزایش ظرفیت‌ها و قابلیت‌های انسانی است.