علم موسیقی در دو حالت مورد آموزش قرار می گیرد: 1- عملی 2- مطالعاتی و نوشتاری

حالت اول، همان طور که از نامش پیداست عملی می باشد، مانند نوازندگی. حالت دوم که باز هم از نامش پیداست تماماً مطالعاتی و نوشتاری می باشد و مباحث، قواعد، اصطلاحات و قوانین موسیقی را توضیح می دهد که تئوری موسیقی نام دارد. تئوری موسیقی پایه، اساس و بنیان موسیقی است و می توان آن را ستون موسیقی دانست، و یا اینطور گفت که تئوری موسیقی مانند پلی است که ما را به سمت دیگر آموزش های موسیقی هدایت می کند. تئوری موسیقی یا همان دانش موسیقی، از دروس بنیادی و اولیه موسیقی در تمام کشورهای پیشرفته دنیاست که در کلیه مدارس موسیقی، کنسرواتوارها و دانشگاه های معتبر دنیا تدریس می شود و یکی از تخصصی ترین رشته های موسیقی می باشد. کسی که در زمینه تئوری موسیقی فعالیت می کند و او را نظریه دان و تئوریسین موسیقی می نامند، از جزیی ترین تا کلی ترین مسائل و مباحث موسیقی مطلع و واقف بر آنها می‌باشد. تئوری موسیقی به قدری اهمیت دارد که نوازنده، آهنگساز و یا هر موزیسینی که در این زمینه کمتر کار کرده، از تئوریسین موسیقی جدا در نظر گرفته می شود و چنانچه به سؤالی برخورد کنند، به تئوریسین موسیقی مراجعه می کنند. مباحثی چون هارمونی، کنترپوان، سازشناسی، ارکستراسیون، آهنگسازی و دیگر مباحث پیشرفته موسیقی، در دل تئوری موسیقی قرار دارد. تئوری موسیقی از اولین پله تا آخرین پله، برای همیشه همراه و لازمه ی فعالیت های موزیسین است. به همین دلیل آموختن آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و بدون آموختن و تقویت آن، موزیسین ها در فعالیت در هر رشته ای از موسیقی به مشکل برخواهند خورد. اهمیت آن به حدی است که حتی می تواند باعث تفاوت بین دو نوازنده، آهنگساز و حتی باعث تفاوت بین موزیسین های بزرگ بشود. تئوری موسیقی باعث بالا رفتن سطح آگاهی موسیقایی و درک و شناخت عناصر می شود که بوسیله ی آنها موسیقی شناخته می شود. با آموختن تئوری موسیقی، علاوه بر اینکه به دانش و سواد موسیقی دست پیدا می کنید (البته بسته به اینکه تا کجا بخواهید ادامه دهید، می توانید تا جایی ادامه بدهید که سواد موسیقیایی بدست آورید، و یا می توانید آن را ادامه دهید و به مدارج بالا دست پیدا کنید) دیدتان نسبت به موسیقی تغییر می کند و وسیع می‏شود. همچنین بهتر ساز می نوازید، بهتر آواز می خوانید و درک بهتری از موسیقی هایی که می شنوید خواهید داشت.