سپاس و ستایش خداوند بلند مرتبه را که به لطف و عنایت بی‌کران او توفیق گردآوری، تألیف و تدوین کتاب اصول زراعت ذرت حاصل آمد. از این رو در آغاز، کمترین ادب بندگی به جای آورده و یاد می‌کنیم آموزنده بی‌آموزگار و چه خوش گفت اقبال لاهوری که؛

نانوشته حرف می‌خوانیم ما

این کتاب نیک می‌دانیم ما

کتابی که پیش رو دارید حاصل تلاشی مجدانه به منظور تدوین و تألیف دانسته‌ها، گردآوری مطالب به روز و تجربیات نگارند‌گان در راستای آَشنایی با اصول زراعت ذرت می‌باشد. ذرت (Zea mayze L.) پس از گندم و برنج مهمترین ماده غذایی جهان است که برای تولید غذا، علوفه و محصولات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ذرت از نظر فتوسنتز گیاهی چهار کربنه می‌باشد. اگر چه دامنه سازگاری ذرت زیاد است اما در اقلیم‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد بهتری دارد. پتانسیل عملکرد ذرت در واحد سطح 20-15 تن دانه در هکتار می‌باشد. ذرت به دلیل تولید دانه زیاد به پادشاه غلات معروف است. پروتئین موجود در دانه به عوامل مختلفی از جمله؛ محیط، نوع گیاه، شرایط کشت و زراعت بستگی دارد و بین 8 تا 15 درصد متغیر است.

پروتئین عمده ذرت زئین می‌باشد که نقش مهمی در تغذیه انسان ایفا می‌کند. میزان روغن دانه ذرت، 4 درصد بوده که بیشتر در گیاهک قرار دارد. از گیاه ذرت استفاده‌های مختلفی می‌کنند. از آسیاب نمودن دانه ذرت، آرد ذرت تهیه می‌کنند که خود در تهیه غذاهای مختلف بکار می‌رود. از ساقه و برگ‌های ذرت در صنایع کاغذ و مقوا سازی و همچنین تولید کاغذ دیواری استفاده می‌کنند. از آرد ذرت در تولید چسب، صابون و از نشاسته آن در صنایع رنگرزی، داروسازی، مرکب سازی و پلاستیک سازی استفاده می‌نمایند.

ذرت نیرومندترین گیاه زراعی در جذب و ذخیره سازی انرژی آزاد موجود در زمین است. عملکرد بالا، تنوع موارد مصرف، تنوع ارقام و هیبریدهای موجود، خواص مختلف زراعی مطلوب و بهره‌برداری اقتصادی خوب و سازگاری بالای ذرت با شرایط مختلف آب و هوایی باعث شده سالیانه قسمت اعظمی از اراضی دنیا به کشت این گیاه ارزشمند اختصاص یابد. سطح زیر کشت و همچنین مصرف ذرت طی سال‌های اخیر در اغلب کشورهای جهان به سرعت افزایش یافته و این نسبت از سال 1984 به بعد رشد زیاد تری داشته و در حال حاضر سطح زیر کشت آن بعد از گندم و برنج در مقام سوم می‌باشد. به همین ترتیب بنا نهادیم برای بررسی کامل شرایط رشدی و زراعت گیاه ذرت کتابی را تحت عنوان اصول زراعت ذرت تألیف کنیم.

دکتر جابر مهدی‌نیا افرا

هنر‌آموز زراعی و باغی، وزارت آموزش و پرورش، اداره کل آموزش و پرورش، مازندارن، ایران. استاد مدعو دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملی و مهارت، تهران، ایران.

دکتر جواد حسن‌پور

بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

دکتر رضا افشاریان‌زاده

دانش آموخته فیزیولوژی گیاهان زراعتی، گروه زراعت، واحد علوم تحقیقات تهران، ایران.

افشار زعفرانی

دانشجوی دکتری آگروتکنولوژی- اکولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

نفیسه جلالی

دانشجوی دکتری آگرواکولوژی- گروه اگروتکنولوژی- دانشکده کشاورزی ،دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد ایران.