پیشگفتار نویسندگان

سپاس و ستایش خداوند بلند مرتبه را که به لطف و عنایت بی‌کران او توفیق گردآوری، تألیف و تدوین کتاب اصول زراعت سویا حاصل آمد. از این رو در آغاز، کمترین ادب بندگی بجای آورده و یاد می‌کنیم آموزنده بی‌آموزگار و چه خوش گفت شیخ بهایی که؛

علمی بطلب که کتابی نیست

یعنی ذوقی است، خطابی نیست

کتابی که پیش رو دارید حاصل تلاشی مجدانه به منظور تدوین و تألیف دانسته‌ها، گردآوری مطالب به روز و تجربیات نگارند‌گان در راستای آَشنایی با اصول زراعت سویا می‌باشد. دانه‌های روغنی پس از غلات، دومین ذخایر غذایی جهان را تشکیل می‌دهند و از لحاظ اهمیت غذایی در مقایسه با غلات می‌توان گفت که هیچ جانشینی ندارند. با توجه به افزایش جمعیت در سه دهه اخیر یعنی جمعیتی حدود 88 میلیون نفر، سالانه بیش از 980 هزار تن روغن خوراکی در کشور به مصرف می‌رسد. این در حالی است که تولید روغن در کشور کمتر از 10 درصد نیاز داخلی را تأمین می‌کند و هر ساله بخش چشمگیری از بودجه کشور صرف واردات روغن نباتی و کنجاله دانه‌های روغنی برای خوراک دام و طیور می‌شود. به طور عمده 4 نوع دانه روغنی سویا، آفتاب‌گردان، کلزا و گلرنگ به کشور وارد می‌شود که سویا حجم قابل توجهی از این حجم را به خود اختصاص داده است. لوبیا روغنی (Soybean) که در ایران با نام سویا یا سوژا شناخته می‌شود، نباتی است بومی آسیا و در حدود 2800 سال قبل از میلاد مسیح در چین کشت می‌گردید و از گیاهان مقدس درآنجا به شمار می‌رفته است. این گیاه در اوایل قرن هیجدهم وارد اروپا گردید و در قرن نوزدهم به سرزمین آمریکا وارد شد. در ابتدا منحصراً به عنوان علوفه کشت و مصرف می‌گردید که در سال 1915 برای اولین بار روغن این محصول استخراج و به عنوان دانه روغنی معرفی گردید. سویا در دهه دوم قرن گذشته به ایران وارد شد، ولی آزمایشهای انجام شده موفقیت آمیز نبوده است، تا اینکه گروه صنعتی بهشهر در سال 1341 مقداری بذر سویا را مجدداً وارد کشور نمود و به توسعه کشت آن مبادرت ورزید پس از آن در سال 1346 شرکت کشت و توسعه دانه‌های روغنی نیز اقدام به گسترش کشت این گیاه و انعقاد قرارداد با کشاورزان نمود و هر ساله به مقدار این قرارداد افزوده شد به همین ترتیب بنا نهادیم برای بررسی کامل شرایط رشدی و زراعت گیاه سویا کتابی را تحت عنوان اصول زراعت سویا تألیف کنیم.

دکترجابر مهدی نیا افرا

هنرآموز زراعی و باغی، وزارت آموزش و پرورش، اداره کل آموزش و پرورش، مازندارن، ایران

استاد مدعو دانشکده کشاورزی، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران، ایران

فرزانه آب سالان

دانش آموخته کارشناسی ارشد، فضای سبز، گروه مهندسی فضای سبز، دانشگاه آزاد سلامی، استهبان، ایران

دکتر منصوره خلعتبری

دانش آموخته دکتری فیزیولوژی تولید و پس از برداشت گیاهان باغبانی، گروه علوم و مهندسی باغبانی، واحد علوم تحقیقات تهران، ایران

سمیرا پیمانی

دانش آموخته کارشناسی ارشد، زراعت و اصلاح نباتات، گروه مهندسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

دکتر مصطفی کوزه گر کالجی

دانش آموخته دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت، دانشکده تولیدات گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران